Czytając rozmaite teksty dotyczące leśnych biosfer, mikro-ekosystemów i tego jak zrobić las w słoiku, ma się wrażenie, że tworzenie ich to trudny i czasochłonny proces. My chcemy udowodnić, że przy użyciu kilku materiałów każdy może zrobić swój własny las w słoiku. To takie proste! W 4 krokach postaramy się udowodnić, że można stworzyć las na każdą kieszeń i pasujący do niemal każdego wnętrza. Las w słoiku to świetna dekoracja do salonu, sypialni oraz edukacyjna zabawa dla dzieci. Stworzony wspólnie z nimi może uczyć o przyrodzie, pokazywać zachodzące w niej procesy. A przygotowany dla mamy lub przyjaciela jest tanim i oryginalnym pomysłem na prezent. Zobaczcie jak stworzyć las w słoiku.
Do wykonania lasu potrzebne będą:
- ziemia wysokiej jakości o dobranym odpowiednio do roślin odczynie, czyli pH – np. KWAŚNA lub UNIWERSALNA
- żwirek drenażowy o ozdobny, nie zmieniający odczynu gleby [ nasze żwirki znajdziesz TUTAJ] – żwir rzeczny, otoczak, bazalt, krzemionka – do naczynia o średnicy 19-20 cm będziesz potrzebować ok 500 ml żwiru
- węgiel aktywny – znajdziesz go TUTAJ
- sadzonki roślin o niewielkich rozmiarach (w naszym przypadku będzie to PAPROĆ, FITONIA oraz BLUSZCZ, które posadzimy na podłożu o odczynie kwaśnym); jeżeli szukasz innych sprawdzonych kompozycji roślinnych do lasu w szkle popatrz na TEN ARTYKUŁ pt. ‘Jak dobierać rośliny do lasu w słoiku’
- ozdobny kamień, kamień szlachetny lub ewentualnie kawałek drewna, które nie ulegnie rozkładowi w wilgotnych warunkach zamknięcia
- żywy mech – znajdziesz go TUTAJ
- narzędzia: łyżka, nożyczki, mały pędzelek, strzykawka plastikowa, ewentualnie pęseta – w naszym sklepiku znajdziesz także cały ZESTAW akcesoriów do stworzenia kompozycji
KROK 1 Przygotowanie podłoża i naczynia
Czy potrzebujesz wymyślnego i drogiego szkła do zrobienia lasu w słoiku? Oczywiście, że nie. Las można posadzić w starym szkle aptecznym lub laboratoryjnym, butli po winie, wazonie lub nawet słoiku z kapslem. Prawie każde szklane naczynie może pomieścić w środku las. Należy je tylko odpowiednio przygotować. Wybieraj naczynia z białego szkła o jak najcieńszych ścianach i z zamknięciem (korek, zakrętka, klips, pokrywa). Przed założeniem ogrodu naczynie należy dokładnie umyć w gorącej wodzie z płynem do mycia naczyń i dokładnie wytrzeć do sucha. Tak przygotowane szkło czeka już na wypełnienie.
Na dnie naczynia szklanego umieścić żwirek drenażowy (w naszym przypadku biały kwarcowy o średnicy ziaren 2-3mm), który będzie zatrzymywał nadmiar wody, której nie zdołało zaabsorbować już podłoże. Na brzegach naczynia można ułożyć z niego fantazyjne wzniesienia i fale.
Następnie należy wysypać warstwę podłoża o grubości maksymalnie 6-8 cm. W połowie wysokości warstwy ziemi możemy wykonać także ozdobny pasek ze żwiru.
W tym celu należy wysypać najpierw część ziemi, a następnie ugnieść ją delikatnie przy brzegach naczynia (patrz – zdjęcie)
i wysypać cienki pasek ze żwirku tylko przy ściance naczynia. Po wykonaniu zasypać żwirek pozostałą częścią ziemi.
Podczas nasypywania ziemi, pierwszą część ziemi należy wymieszać z węglem aktywnym, który poprawi filtrowanie krążącej w obiegu wody. Jest to etap zalecany, ale nie jest on konieczny do funkcjonowania lasu. Ilość węgla zależy od objętości podłoża, ale w przypadku naczynia o wysokości ok 30 cm i warstwie ziemi 8 cm wynosi 1 łyżkę stołową.
Naczynie z przygotowanym podłożem oraz żwirkami drenującymi należy oczyścić z zapylenia na ściankach (małym pędzelkiem) oraz lekko uklepać podłoże nadając mu docelowe uformowanie (teren płaski, teren pochyły, pagórkowaty). Teraz jest gotowe na przyjęcie roślin.
KROK 2 – Sadzenie roślin
W przygotowanym naczyniu należy umieścić zaplanowane do nasadzenia rośliny. Podstawowa zasada brzmi: im mniej tym lepiej. Należy pamiętać o umiarze w sadzeniu roślin, ponieważ będą one rosły jeszcze przez pewien czas wewnątrz naczynia, dopóki nie obniży się poziom dwutlenku węgla i zwolni proces fotosyntezy. Polecamy do naczynia o średnicy 20 cm posadzić maksymalnie 3 rośliny. Należy pamiętać o niewielkich rozmiarach sadzonek, w końcu jest to las w miniaturze.
Każdej z roślin rozluźniamy delikatnie palcami bryłę korzeniową, a następnie palcem w podłożu robimy małe wgłębienie na roślinę i umieszczamy ją w przygotowanym dołku. Zasypujemy i dociskamy do podłoża aby ustabilizować roślinę w ziemi. W naszej kompozycji do nasadzenia wykorzystano trzy gatunki roślin: czerwono listną fittonię verschlaffeltii (dostępną w kilku wersjach kolorystycznych w naszym sklepiku), bluszcz pospolity w odmianie ‘Wonder’ oraz paproć wietlicę [Athyrium sp]. Gatunki dobieramy tak aby dobrze czuły się w warunkach wysokiej wilgotności powietrza jakie stwarza zamknięcie w szkle oraz dobrze rosły w warunkach kwaśnego pH gleby. Po tym etapie należy również oczyścić ścianki naczynia pędzelkiem oraz lekko uklepać powierzchnię ziemi, zwłaszcza na brzegach szkła. Teraz czas na dekoracje.
KROK 3 – Dekorowanie
Proces dekorowania można rozpocząć już na etapie sadzenia roślin i zaplanować gdzie staną np. dekoracyjne skałki. Do dekoracji można używać wszystkich rodzajów skał (oprócz skał wapiennych) o ciekawych kształtach. Stojące pionowo kamienie należy lekko zagłębić w ziemi aby były osadzone stabilnie. Ciekawie wyglądają zestawione w grupie lub położone pod leśnymi roślinami. Następnie na powierzchnię ziemi można wyłożyć wilgotne kępy mchu (jeżeli są wyschnięte należy najpierw zanurzyć je w wodzie i lekko odcisnąć), które po prostu umieszcza się na powierzchni ziemi, a ponieważ mszaki nie wytwarzają typowych korzeni nie trzeba ich zagłębiać i stabilizować w ziemi.
Wybieraj mchy wolno rosnące, ciemnozielone lub stabilizowane (np. stabilizowany gliceryną mech chrobotek). Obecność mchu nie jest obligatoryjna w kompozycji (można powierzchnię ziemi wysypać po prostu żwirkiem dekoracyjnym bądź posadzić w naczyniu rośliny okrywowe), ale nadaje on kompozycji niepowtarzalny, leśny charakter.
Chcesz wiedzieć więcej na temat mchu w słoiku? Przeczytaj TEN artykuł.
Po ułożeniu mchu dodać można także duże kawałki zakonserwowanego drewna, powyginane fragmenty drewnianych pędów lub korzeni. Pozostałe przestrzenie “odkrytej” ziemi można według uznania wysypać ozdobnym żwirkiem (w tej kompozycji używamy drobnego kwarcu – żwirki znajdziesz TUTAJ). Ścianki słoika należy dokładnie oczyścić z resztek torfu i pyłów.
KROK 4 – Podlewanie, ustawianie i stabilizacja
Po posadzeniu kompozycji i oczyszczeniu naczynia należy je podlać. Woda do podlewania powinna być miękka i czysta, a więc należy użyć wody przegotowanej, przefiltrowanej lub wody odstanej. Ilość wody zależy od objętości podłoża użytego do sadzenia roślin, ale pierwsze podlewanie powinno być dość obfite i dokładne. Nie można jednak podlać lasu zbyt obficie, ponieważ dla niego nadmiar wody jest jeszcze gorszy niż jej niedomiar. Korzenie roślin stojące w wodzie bardzo szybko zaczną gnić i kompozycja las w słoiku obumrze. Do podlewania warto używać np. strzykawki plastikowej. Wodę wylewamy na powierzchnię kamieni oraz mchu. Nie należy polewać roślin po liściach oraz wylewać wody pod dużym ciśnieniem na ozdobne żwiry (może to spowodować wypłukiwanie torfu spod spodu). Objętość wody, jaką należy użyć do do podlania naczynia o średnicy 20 cm i wysokości warstwy podłoża 10 cm to ok. 150 ml. Dla większych naczyń i większej ilości podłoża należy użyć odpowiednio więcej wody. Po podlaniu naczynie zamykamy i pozwalamy roślinom rozpocząć proces ukorzeniania. Teraz wszystkie żywe elementy zaczynają ze sobą koegzystować.
Kolejnym po podlewaniu procesem zachodzącym po założeniu lasu w słoiku jest stabilizacja warunków. We wnętrzu naczynia musi ustalić się odpowiedni poziom wody, dlatego jeżeli słój zaczyna intensywnie parować, a woda spływa po ściankach naczynia należy go otworzyć na kilkanaście minut, a następnie ponownie zamknąć. Proces zaparowywania mini lasów jest naturalny, nie należy się nim przejmować, w końcu wilgotność powietrza w środku ma być bardzo wysoka, należy reagować dopiero wtedy kiedy para wodna intensywnie skrapla się na ściankach i słój zaczyna się “pocić”.
Po upływie kilku tygodni las w słoiku nie będzie już “spływał” wodą i ustali się w środku stan równowagi, zacznie tez tworzyć się specyficzny mikroklimat. Rośliny rozpoczną proces wzrostu, a mech pięknie się zazieleni.
Miejsce
Drugim istotnym, a może nawet najistotniejszym zagadnieniem dotyczącym pielęgnacji lasu w słoiku jest dla niego odpowiednie miejsce we wnętrzu. Nie możemy narażać naszej kompozycji na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Potrafią one być dla lasów zabójcze. W środku naczynia tworzy się efekt cieplarniany, temperatura wzrasta tak mocno, że rośliny mogą się w środku “zagotować”. Należy więc dla lasów wybierać miejsca jasne, ale nie na bezpośrednim słońcu, daleko od źródeł ciepła jakimi są kaloryfery i kominki. Las postawić można na stoliku kawowym, na komodzie kilka metrów od okna lub na blacie w kuchni. To wielki atut lasu w słoiku, że nie potrzebuje do funkcjonowania dużej ilości światła i możemy udekorować nim ciemniejsze zakamarki domu.
Podlewanie kompozycji należy powtórzyć po kilku tygodniach, a następnie miesiącach, dopiero kiedy zauważymy objawy braku wody – podłoże torfowe zacznie zmieniać kolor z czarnego na brązowy, a mech zacznie tracić swój zielony kolor (pojaśnieje). Należy podlewać strzykawką i dostarczać roślinom max 50ml wody jednorazowo. Po kilku miesiącach nie trzeba już podlewać lasu, ponieważ w środku znajduje się odpowiednia ilość wody, która krąży w obiegu zamkniętym.
Więcej informacji na temat pielęgnacji lasu w słoiku znajdziesz w TYM ARTYKULE.
Ciesz się!
Gotowy, prawidłowo stworzony i odpowiednio pielęgnowany w pierwszym okresie las w słoiku jest długowieczną dekoracją do każdego wnętrza. W środku życie toczy się “jakby obok”, swoim własnym tempem. Obserwowanie, wąchanie i podziwianie własnego fragmentu lasu jest wspaniałym doświadczeniem. Stwórz go i Ty!
Dla tych, którzy chcieliby wszystkie elementy do stworzenia własnego lasu w słoiku dostać w jednym miejscu przygotowaliśmy gotowy zestaw DIY – oto nasz zestaw leśny.
